Thuốc lá là một sản phẩm được chế từ lá của loài cây cùng tên với thành phần chính là nicotine – một chất gây nghiện mạnh, tác động trực tiếp đến hệ thần kinh và tim mạch. Cùng với sự phát triển của thời đại, thuốc lá đã “ngụy trang” dưới các vỏ bọc mang tên thuốc lá nung nóng và thuốc lá điện tử. Cả hai loại thuốc lá này đều có cơ chế là thiết bị điện tử sử dụng pin để tác động vào sợi thuốc lá hoặc các chất kích thích chứa nicotine, kích hoạt các mùi thơm với hương vị đa dạng. Chính sự ngụy trang tinh vi này khiến nhiều người nhầm tưởng hút vào không độc hại. Nhưng thực chất thì sao?
Thuốc lá chính là kẻ giết người thầm lặng. Theo tài liệu khoa học đã công bố thì khi thuốc lá được đốt cháy, mỗi điếu thuốc sẽ sinh ra khói. Trong làn khói mỏng manh ấy chứa hơn 7.000 hóa chất độc hại và có ít nhất 70 chất “ kịch độc” gây ung thư phổi, thanh quản, miệng, thực quản, viêm phế quản mạn, hen suyễn. Theo tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Hiệp hội Phổi Hoa Kỳ, thuốc lá điện tử chứa nicotine, kim loại nặng gây viêm phổi cấp tính, làm tổn thương não bộ đang phát triển ở trẻ vị thành niên. Còn thuốc lá nung nóng, dù không tạo khói nhưng vẫn thải ra khí độc hại, gây ảnh hưởng đến phổi, tim và huyết áp. Người chẳng may hít phải khói thuốc – tức là hút thuốc bị động – mức độ độc hại gấp 10 lần người hút. Đặc biệt gây nguy hại cho trẻ nhỏ, người già, phụ nữ mang thai. Nhưng điều đáng sợ hơn chính là người hút thuốc thường không nhận ra mình đang lệ thuộc và người xung quanh thì không hay biết mình đang bị đầu độc. Đến khi nhận ra thì đã quá muộn.
Kẻ giết người thầm lặng mang tên thuốc lá đang len lỏi vào học đường, bào mòn sức khỏe, tâm trí và tương lai của nhiều thế hệ bằng những phương thức và thủ đoạn đánh lừa rất tinh vi, các thiết bị điện tử nhỏ gọn đẹp mắt, hình thức mua bán thì rất dễ dàng thuận tiện: mua trực tiếp, mua qua mạng. Hình thức tinh vi ấy khiến nhiều học sinh kể cả các bạn nữ bị cám dỗ bởi lầm tưởng là an toàn, có đến 80% phụ huynh không hề biết con mình đã là “đệ tử” của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Để xây dựng một “Trường học không khói thuốc”, cần sự chung tay từ nhiều phía. Trước hết, gia đình phải là điểm tựa an toàn: cha mẹ và người lớn cần làm gương không hút thuốc, thường xuyên quan tâm, trò chuyện để con hiểu rõ tác hại và tránh xa cám dỗ, giúp con quay về bằng những chia sẻ đúng đắn và tình yêu thương sâu sắc. Về phía nhà trường, bên cạnh những giải pháp cứng rắn như ban hành các quy định nghiêm cấm hút, tàng trữ, mua bán thuốc lá cần đẩy mạnh các giải pháp có tính mềm dẻo, linh hoạt như tuyên truyền bằng các hình thức phong phú vẽ tranh, bài viết, làm video, mời chuyên gia; đồng thời phát động phong trào “Trường học xanh – sạch – không khói thuốc” gắn liền với đẩy mạnh các hoạt động văn nghệ, thể thao. Đồng hành cùng với gia đình và nhà trường là sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ của các cơ quan chức năng: siết chặt chính sách quản lí, kiểm tra, xử lí nghiêm các hành vi buôn bán, quảng bá thuốc lá; ban hành cơ chế hỗ trợ, hướng dẫn nhà trường triển khai các chương trình phòng, chống thuốc lá. Yếu tố quyết định chính là học sinh: hãy chủ động bảo vệ mình, tự trang bị kiến thức, dứt khoát nói “không” với mọi lời rủ rê, rèn luyện bản lĩnh để từ chối cám dỗ, tham gia tích cực vào các hoạt động truyền thông, xây dựng lối sống lành mạnh với thể thao, văn hóa, đọc sách.
Giữ cho trường học sạch bóng khói thuốc không chỉ là trách nhiệm, mà còn là món quà vô giá mà thầy cô dành cho những thế hệ học sinh thân yêu. Thầy và trò trường THCS Tân Triều đang quyết tâm: “Dập tắt khói thuốc – Thắp sáng tương lai”.